Waar gaat het boek ‘De meeste mensen deugen’ over?
De mens is een beest, zeiden de koningen. Een zondaar, zeiden de priesters. Een egoïst, zeiden de boekhouders. Al eeuwen is de westerse cultuur doordrongen van het geloof in de verdorvenheid van de mens. Maar wat als we het al die tijd mis hadden?
In dit boek verweeft Rutger Bregman de jongste inzichten uit de psychologie, de economie, de biologie en de archeologie. Hij neemt ons mee op een reis door de geschiedenis en geeft nieuwe antwoorden op oude vragen. Waarom veroverde juist onze soort de aarde? Hoe verklaren we onze grootste misdaden? En zijn we diep vanbinnen geneigd tot het kwade of het goede?
Afgelopen week werd bekend dat De meeste mensen deugen van Rutger Bregman de NS Publieksprijs 2020 gewonnen heeft. Hoog tijd dus om dit boek te recenseren!
Het is een optimistisch boek. In tijden van corona waarbij je veel thuis bent en weinig mensen ziet, is dat een verademing. Ik ben het hamsteren van toiletrollen van afgelopen jaar namelijk nog niet vergeten… Dus een klein beetje optimisme kan ik wel gebruiken. 😉
Er staan interessante verhalen in die je gelijk weten te vangen. Zoals de frontsoldaten in de Eerste Wereldoorlog op kerstavond en hoe zij met de vijand omgingen.
Maar ook het verhaal van kapitein Peter Warner die zes jongens op een onbewoond eiland ontdekte. Het verhaal van deze jongens en hoe ze het overleefd hebben leest heerlijk weg. En het geeft je vooral stof tot nadenken. Want is dit wat er gebeurd met mensen op een onbewoond eiland? Is het zo dat de meeste mensen deugen? Rutger Bregman gaat naar dit antwoord op zoek.
“Een vliegtuig maakt een noodlanding en breekt in drie stukken. De cabine vult zich met rook. Alle inzittenden realiseren zich: we moeten hier weg. Wat gebeurt er?”
Ik gok dat je nu denkt dat er paniek uitbreekt en dat het iedereen voor zich is. Maar volgens Bregman blijkt dit niet zo te zijn.
Hij pakte me daarmee gelijk in. Tot ik driekwart van het boek gelezen had en bij het hoofdstuk over gevangenissen terechtkwam. Ik snap z’n theorie van Noorse gevangenissen en hoe zij omgaan met de gevangenen (geen cellen, een mooie tuin, een bibliotheek. Eigenlijk is het gewoon een resort). Ik denk dat dit ook echt werkt voor ‘kleine’ criminelen. Maar hoe zit dat met bijvoorbeeld Breivik? Hoe kan zo iemand überhaupt weer terug in de maatschappij komen? Of ben ik nu een enorme doemdenker?
Maar ik snap zijn redenering verder wel. Bregman wil laten zien dat de meeste mens van nature goed zijn en dat het negatieve beeld dat de media schetst maar een klein deel van de samenleving is. En wanneer ‘deug’ je eigenlijk als mens? Zijn mensen die deugen ook goede mensen? Ik vind dat dit in het boek niet zo goed naar voren komt, maar hij legt het wel mooi uit in deze video:
Dit is toch een heerlijk onderwerp om af en toe over na te denken en te bespreken? 😉
Conclusie
Ik ben het misschien niet altijd eens met Rutger Bregman. Hij wil heel graag laten zien dat de meeste mensen deugen. Maar dat vind ik juist ook iets moois hebben. Dit boek geeft je zeker stof tot nadenken en dat vind ik persoonlijk altijd de beste boeken. Je kunt er eindeloos over discussiëren. Het idee dat de meeste mensen deugen vind ik in ieder geval een lichtpuntje in deze bizarre tijd.
